Ενδοοικογενειακή βία: Καλά κρυμμένα μυστικά

Όπως πληροφορήθηκα χθες από τα δελτία ειδήσεων, στις 25/11 η μέρα ήταν αφιερωμένη στην ενδοοικογενειακή βία. Τα στατιστικά αναφέρουν ότι μια στις τρεις γυναίκες έχουν πέσει θύματα αυτής της συμπεριφοράς, εντός του σπιτιού τους και ότι τα περιστατικά άσκησης βίας σπανίως αναφέρονται στις αρχές από τα θύματα ή τις οικογένειές τους.

Για μένα είναι σαν το κουτί της Πανδώρας στην σοφίτα ή στο υπόγειο καλύτερα, που στέκει εκεί χωρίς κανείς ποτέ να ψάξει να βρει το κλειδί να το ανοίξει, για να αποκαλυφθεί το απροσδιόριστο περιεχόμενό του. Ακούμε στις ειδήσεις περιστατικά απάνθρωπης συμπεριφοράς σε συνανθρώπους μας και κουνάμε το κεφάλι, απεκδυόμενοι των ευθυνών μας. Η ενδοοικογενειακή βία πονάει, όχι μόνο σε όποιον την υποστεί, αλλά και σε όλους εμάς που ζούμε σε αυτήν την κοινωνία, είτε το θέλουμε είτε όχι.

Έχω ένα περιστατικό πρόσφατο στο μυαλό μου που μια οικογενειακή μας φίλη, αποκαλύπτει ότι ο μειλήχιος σύζυγός της, ουδέποτε την παντρεύτηκε, ο γιός τους 28 ετών σήμερα, υπήρξε νόθο τέκνο που ανεγνωρίσθη από τον πατέρα του στα έξι του χρόνια και η γυναίκα αυτή συντηρεί τον κατά κόσμο σύζυγο, δουλεύοντας για δύο ενώ παράλληλα κάνει αγωγή κατά του καρκίνου που την έχει πλήξει, ενώ ο εν λόγω ιδιωτεύει. Στην αφήγηση αυτής της πολύπαθης κατάστασης, αγανάκτησα και αναθεώρησα για το τι δείχνει και το τι είναι ο καθένας μας. Η συγκεκριμένη κυρία επωμίστηκε 30 χρόνια τώρα, μια δυσλειτουργική σχέση απαξίωσης, για να ζει με την ελπίδα ότι ο άνθρωπος που αγάπησε μια φορά και έναν καιρό, θα της προσέφερε την οικογένεια που τόσο επιθυμούσε να δημιουργήσουν από κοινού και τώρα εκείνη δίνει τη μάχη της κατά του καρκίνου.

Ας ανοίξουμε το σεντούκι που κρύβει ο καθένας μας στη δική του ανήλιαγη κρύπτη και ας τολμήσουμε να κοιτάξουμε μέσα τι έχουμε καταχωνιάσει από το παρελθόν μας. Από τις πιέσεις να φάει το παιδί το φαί του, από τους ψυχολογικούς εκβιασμούς με αντάλλαγμα την αγάπη του μεγάλου προς τον μικρό, από την άσκηση βίας "για να μάθει να μην κάνει έτσι άλλη φορά", από τα νεύρα που ξεσπάνε στον πιο αδύνατο, από τη στέρηση τροφής, προστασίας, θαλπωρής, γιατί κάποιος νομίζει ότι μπορεί να γίνει δυνάστης του άλλου. Να πάμε και πιο πέρα, εκεί που ο ισχυρός ασκεί σεξουαλικές πιέσεις και απειλές στον πιο αδύναμο, εκεί που η προσέγγιση γίνεται με το έτσι θέλω, ο εξευτελισμός και η διαπόμπευση επιστρατεύονται για την καθυπόταξη του άτακτου. Και να δούμε πίσω από τις κλειστές πόρτες, τα μαυρισμένα μάτια από τις μπουνιές, τα πλευρά με μόλωπες από τα σπρωξίματα, τα μάτια που κλαίνε βουβά, μα δεν φανερώνουν την αλήθεια, γιατί θα βρουν και το μπελά τους στο τέλος, αν πουν τίποτα...

Μετά ας καταλήξουμε στους ακρωτηριασμένους ψυχικά ανθρώπους, που είτε ζουν σαν τα ζόμπι και ανέχονται το δίκαιο του ισχυροτέρου γιατί έχουν πιστέψει ότι αυτό τους αξίζει, ή αυτούς που περιφέρονται στην κοινωνία, αναπαράγωντας αυτό που τόσα χρόνια τους έχει γίνει δεύτερη φύση, γιατί μόνο αυτήν την συμπεριφορά έχουν μάθει.

Στο διπλανό μου σπίτι ζει μια νέα οικογένεια με δύο μικρά παιδιά. Ο πατέρας στα 30 φεύγα του κάνει τη μεγάλη ζωή, με ακριβά αυτοκίνητα και ωραίες γυναίκες να τον συνοδεύουν στις εξόδους του. Η μητέρα, αν και ευπαρουσίαστη 30άρα, προφανώς έπαψε πια να ενδιαφέρει τον σύζυγο που έχει στρέψει αλλού το ενδιαφέρον του. Τα παιδάκια 8 και 5 ετών, παρουσιάζουν τάσης επιθετικότητας και υπερκινητικότητας, ειδικά ο μεγάλος. Έχω να τους δω να βγαίνουν μαζί σαν οικογένεια, τουλάχιστον από πέρσι. Τι πρότυπα θα δώσουν αυτοί οι γονείς στα παιδιά τους, το αφήνω στην κρίση του καθενός.

Μην το πάμε πιο μακρυά το θέμα, ας αναλογιστούμε καλύτερα πως συμπεριφερόμαστε στους αγαπημένους μας, μέσα σε σχέσεις που θεωρούμε δεδομένες και παγιομένες. Πόσες φορές ουρλίαζουμε για να μας ακούσουν, κρίνουμε εκ του ασφαλούς, υποβάλλουμε και απορρίπτουμε το δικαίωμα του άλλου στην αυθύπαρξη? Εκεί το φίδι της ενδοοικογενειακής βίας μπορεί ανενόχλητο να βγάλει το κεφάλι του από την τρύπα και να έρπει, κουβαλώντας το δηλητήριο του αναμένοντας το επόμενο, βολικό, θύμα του.

(c) Marialena, 26/11/2006