Η εν πολλαίς αμαρτίας...

Το Τροπάριο της Κασσιανής

Από τα απόστιχα ιδιόμελα του όρθρου της Μ. Τετάρτης:

Κύριε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή,
την σην αισθομένη θεότητα, μυροφόρου αναλαβούσα τάξιν,
οδυρομένη, μύρα σοι προ του ενταφιασμού κομίζει.
Οίμοι! λέγουσα, ότι νυξ μοι υπάρχει, οίστρος ακολασίας,
ζοφώδης τε και ασέληνος, έρως της αμαρτίας.
Δέξαι μου τας πηγάς των δακρύων,
ο νεφέλαις διεξάγων της θαλάσσης το ύδωρ
κάμφθητί μοι προς τους στεναγμούς της καρδίας,
ο κλίνας τους ουρανούς, τη αφάτω σου κενώσει.
Καταφιλήσω τους αχράντους σου πόδας,
αποσμήξω τούτους δε πάλιν, τοις της κεφαλής μου βοστρύχοις
ων εν τω παραδείσω Εύα το δειλινόν,
κρότον τοις ωσίν ηχηθείσα, τω φόβω εκρύβη.
Αμαρτιών μου τα πλήθη, και κριμάτων σου αβύσσους,
τις εξιχνιάσει, ψυχοσώστα Σωτήρ μου;
Μη με την σην δούλην παρίδης, ο αμέτρητον έχων το έλεος.

Μεταγραφή του Φώτη Κόντογλου:

Κύριε, η γυναίκα που έπεσε σε πολλές αμαρτίες,
σαν ένοιωσε τη θεότητά σου, γίνηκε μυροφόρα
και σε άλειψε με μυρουδικά πριν από τον ενταφιασμό σου
κι έλεγε οδυρόμενη: Αλλοίμονο σε μένα, γιατί μέσα μου είναι νύχτα κατασκότεινη
και δίχως φεγγάρι, η μανία της ασωτείας κι ο έρωτας της αμαρτίας.
Δέξου από μένα τις πηγές των δακρύων,
εσύ που μεταλλάζεις με τα σύννεφα το νερό της θάλασσας.
Λύγισε στ' αναστενάγματα της καρδιάς μου,
εσύ που έγειρες τον ουρανό και κατέβηκες στη γης.
Θα καταφιλήσω τα άχραντα ποδάρια σου,
και θα τα σφουγγίσω πάλι με τα πλοκάμια της κεφαλής μου·
αυτά τα ποδάρια, που σαν η Εύα κατά το δειλινό,
τ' άκουσε να περπατάνε, από το φόβο της κρύφτηκε.
Των αμαρτιών μου τα πλήθη και των κριμάτων σου την άβυσσο,
ποιος μπορεί να τα εξιχνιάση, ψυχοσώστη Σωτήρα μου;
Μην καταφρονέσης τη δούλη σου, εσύ που έχεις τ' αμέτρητο έλεος

Links: Απόδοση του τροπαρίου από τον συγγραφέα Δημήτρη Χίλιο,
Κασσιανή η υμνωδός από τη Νίκη Τσιρώνη και
Η ιστορία της Κασσιανής από την γνωστή ιστολόγο Οίστρο.

Μεγάλη Τρίτη και το τροπάριο της Κασσιανής έρχεται στο νού μου. "Η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσσούσα γυνή..." και η λύτρωση από αυτά που νιώθει να την βαραίνουν, τα κρίματα και τις αμαρτίες της. Ερωτεύθηκε τον Θεόφιλο σε έναν αμοιβαία παθιασμένο έρωτα, αλλά εκείνος όταν επέλεξε την σύζυγό του και μελλοντική αυτοκράτειρα του Βυζαντίου, δεν ακολούθησε τη καρδιά του, παρά μπροστά στην δική της ετοιμότητα, δείλιασε και πήρε την χαμηλοβλεπούσα Θεοδώρα για γυναίκα του, που δεν του παραβγήκε. Και από εκεί ξεκίνησε μια ιστορία αγάπης που οδήγησε την υμνωδό στο μοναστήρι και τον βασιλικό γόνο στην παράλληλη σχέση.

Γιατί όλα αυτά? Επειδή όταν ο Θεόφιλος είπε εμπρός της ότι "από τη γυναίκα προέρχονται τα χειρότερα" εννοώντας την Εύα, εκείνη του απήντησε πως "από τη γυναίκα όμως έρχονται και τα καλύτερα" εννοώντας με τη σειρά της την Παναγία. Μια στιγμή οχλαγοής και αναταραχής στην αίθουσα της επιλογής συζύγων και εκεί κρίθηκαν όλα...

Δεν ξέρω αν στα μάτια του Θεού έχω διαπράξει τέτοιες αμαρτίες, ώστε να ζητώ λυτρωτικά τη συγχώρεση και επιείκιά του όπως η Κασσιανή. Αντιρριώμουν πάντα τις καταστάσεις εκτός ελέγχου στη ζωή μου, τις απέφευγα. Στα μάτια των ανθρώπων ίσως, να είμαι αμαρτωλή και πολύ λίγο με απασχολεί αυτό καθ' αυτό το ζήτημα, στη ψυχή μου όμως και στη συνείδησή μου όχι. Περισσότερο έχω τον φόβο Κυρίου για όσα δεν έχω το σθένος να διεκδικήσω από τη ζωή μου, παρά για όσα έχω κάνει και αποτελούν ήδη παρελθόν.

Η δύναμη της Αγάπης δεν μπόρεσε να φέρει μαζί δύο ανθρώπους που ένιωθαν έτσι ο ένας για τον άλλον, εξαιτίας του κοινωνικού αντίκτυπου και της απειλής που αισθάνθηκε ο ένας απέναντι στην ευστροφία του άλλου. Πόσο πανανθρώπινο είναι το θέμα? Προφανώς μόνον η Αγάπη δεν φτάνει να κάνει δύο ανθρώπους ευτυχισμένους, αλλά μπορεί να τους καταδικάσει και στο πιο ταντάλειο μαρτύριο της αιώνιας τιμωρίας γι' αυτό που ένιωσαν.